RƯỢU TRONG THƠ ĐƯỜNG 95

VI ỨNG VẬT

韋應物

Vị Ứng Vật (737-khoảng 792), người Van Niên, Kinh Triệu (nay là Tây An, Thiểm Tây. Thiếu thời làm tam vệ lang, hầu cận Huyền Tông. Sau vào học thái học, lần lượt giữ các chức Lạc Dương thừa, Giang Châu thứ sử, tả ty lang trung, Tô Châu thứ sử, nên người đời gọi Vi Giang Châu, Vi Tả Ty, Vi Tô Châu.

Thơ ngũ ngôn của Vi Ứng Vật cao nhã, thơ sơn thủy điền viên học Đào Uyên Minh, thanh nhã điềm đạm. Cũng có một số thơ phản ánh nỗi thồng khổ của nhân dân, đả kích nền chính trị đương thời. Có Vi Tô Châu tập. Trong Toàn Đường thi co 10 quyển thơ ông.

寄全椒山中

  道士

   韋應物

今朝郡齋令

忽念山中客

澗底束荆薪

歸來煮白石

欲持一瓢酒

遠慰風雨夕

落葉滿空山

何處尋行迹

Ký toàn Tiêu Sơn

   Trung đạo sĩ

       Vi Ứng Vật

Kim triêu quận trai lãnh

Hốt niệm sơn trung khách

Giản để thúc kinh tân

Quy lai chử bạch thạch

Dục trì nhất biều tửu

Viễn úy phong vũ tịch

Lạc diệp mãn không sơn

Hà xứ tầm hành tích.

Dịch nghĩa:

Gửi đạo sĩ trong núi

      Toàn Tiêu ¹

Sáng nay dinh quận ² vắng vẻ lạnh lẽo

Bỗng nhớ người bạn trong núi ³

Vẫn kiếm củi đáy khe

Đem về nấu bạch thạch ⁴

Ta muốn mang một bầu rượu đến thăm bạn

Nhưng xa ngại chiều mưa gió

Lá rụng đầy núi

Biết tìm hành tích bạn nơi đâu bây giờ

Dịch thơ:

Sáng nay dinh tịch mịch

Bỗng nhớ bạn trong rừng

Vẫn kiếm củi lòng khe

Đem về nấu bạch thạch

Muốn đem một bầu rượu

Ngại xa chiều gió mưa

Lá rụng đầy núi vắng

Tìm bạn đâu bây giờ ?

            Đỗ Đình Tuân

1. Toàn Tiêu: tên một huyện ở phía đông tỉnh An Huy
2. Dinh quận: lúc này Vi Ứng Vật đang làm thứ sử Tô Châu
3. Người bạn trong núi: chỉ đạo sĩ  trong núi Thấn Sơn phía tây huyện Toàn Tiêu
4. Theo sách Thần Tiên truyện, nấu bạch thạch làm lương thực. Còn theo sách Vân cấp thất thiêm, đạo gia có 5 cách nấu thạch anh vào ngày trùng dương, sau khi trai giới, người ta nấu thiêm bạch (?), thạch anh trắng, mật trắng (?), vừng đen và nước suối để uống.

01/12/2015

Đỗ Đình Tuân