Thứ Năm, 31 tháng 7, 2014

Đoán mộng






(Tặng tác giả tập thơ: Bến chờ)


Ai mà đi chợ trong mơ
Tình duyên lận đận đợi chờ hơi lâu
Đêm nằm đi chợ trong đầu
Tuy đào hoa đấy nhưng lâu đợi chờ
Chỉ mừng được cái hay thơ
Nhiều em điện thoại hẹn hò trăm năm
Hẹn rồi hẹn lại mất tăm
Để ai ngồi đợi trông giăng: Bến Chờ.


1/8/2014
Đỗ Đình Tuân

Thăm Kim Thư






Thăm nàng giữa trưa nắng to
Vòng vèo lối đến quanh co đường vào
Căn nhà nho nhỏ cao cao
Đơn sơ không khác nhà nào chung quanh
Nàng pha mời cốc nước chanh
Lan man trò chuyện gia đình, văn thơ…
Khiến nàng mất giấc ngủ trưa
Chỉ lo không khéo nàng chừa mình ra (!?)

1/8/2014
Đỗ Đình Tuân

Thứ Ba, 29 tháng 7, 2014

La đà…






Tương gừng ngấm với tái dê
Rượu ngang ngấm với  uýt ki ngà ngà
Trong lòng nảy tứ thơ ra
Khiến cho chủ quán la đà câu thơ…

30/7/2014
Đỗ Đình Tuân

Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 120






Bài 120

Vinh Khải Kỳ thập tuệ xứ

榮棨期拾穗處
Vinh Khải Kỳ thập tuệ xứ
三樂人皆有
Tam lạc nhân giai hữu
如何子獨知
Như hà tử độc tri
生貧猶不恤
Sinh bần do bất tuất
老死復何悲
Lão tử phục hà bi
曠野東山下
Khoáng dã Đông Sơn 1 hạ
行歌拾穗時
Hành ca thập tuệ thì
賢名留此地
Hiền danh lưu thử địa
天古起人思
Thiên cổ khởi nhân tư

Dịch nghĩa: Nơi Vinh Khải Kỳ mót lúa
Ba niềm vui của ông, mọi người đều có
Sao chỉ mình ông biết ?
Sống nghèo còn chẳng đoái nghĩ
Già chết lại buồn chi ?
Cánh đồng bát ngát bên núi Đông Sơn
Vừa ca vừa mót lúa
Tiếng người hiền lưu lại đất này
Xưa nay người ta nhớ

Dịch thơ: Nơi Vinh Khải Kỳ mót lúa



Ba vui ai cũng có

Sao chỉ mình ông hay

Sống nghèo khỏi lo nghĩ

Già chết buồn chi đây ?

Cạnh Đông Sơn đồng rộng

Mót lúa ca suốt ngày

Tiếng người hiền lưu lại

Mãi mãi trên đất này.

                    Đỗ Đình Tuân

                       (dịch thơ)

Chú thích:
*Vinh Khải Kỳ: một ẩn sĩ đời Xuân Thu. Sách Liệt tử chép: "Khổng Tử đi chơi, thấy Vinh Khải Kỳ ở ngoài đồng vừa đi vừa hát bèn hỏi: "Tiên sinh có điều gì vui mà hát thế?". Vinh Khải Kỳ đáp: "Tôi có rất nhiều điều vui: vui được làm người, quí hơn muôn vật; vui được làm người đàn ông, quí hơn đàn bà; vui được sống lâu 90 tuổi, không chết non. Đó là ba điều vui vậy."
*Thập tuệ: mót lúa, cũng là tên một bài ca.
1.Tên núi thuộc tỉnh Triết Giang

30/7/2014
Đỗ Đình Tuân

Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 119






Bài 119

Hoàng Châu trúc lâu

黃州竹樓
Hoàng Châu trúc lâu
合圍巨竹遍郊衢,
Hợp vi cự trúc biến giao cù,
曾有前人建此樓。
Tằng hữu tiền nhân 1 kiến thử lâu.
舊址何時成白地,
Cựu chỉ hà thì thành bạch địa,
遺文從古記黃州。
Di văn 2 tòng cổ ký Hoàng Châu
後人徒有千年感,
Hậu nhân đồ hữu thiên niên cảm,
當日曾無隔歲謀。
Đương nhật tằng vô cách tuế mưu 3.
惟有長江巧收拾,
Duy hữu Trường giang xảo thu thập,
一成一毀盡東流。
Nhất thành nhất huý tẫn đông lưu.

Dịch thơ: Lầu trúc ở Hoàng Châu



Vòng quanh trúc lớn mọc chen nhau

Từng có người xưa dựng trúc lầu

Nền cũ ngày nào thành đất trắng

Văn xưa còn chép rõ Hoàng Châu

Người sau cảm chuyện nghìn năm trước

Giờ có người nào tính kế sau

Chỉ có Trường Giang là khéo nhặt

Cái thành cái hủy cuốn dòng sâu.

                                 Đỗ Đình Tuân

                                   (dịch thơ)

Chú thích:
*Hoàng Châu: tên đất, nay là huyện Hoàng Cương, tỉnh Hồ Bắc.
1. Người thời trước, chỉ ông Vương Vũ Xứng, nhà thơ đời Tống, khi bị trích ở Hoàng Châu, có làm cái lầu bằng trúc tại đây và làm bài thơ nhan đề là Hoàng Châu trúc lâu ký.
2. Chỉ bài văn của Vương Vũ Xứng.
3. Tính việc năm sau. Trong bài ký trên, tác giả có nói "Trong bốn năm phải bôn tẩu không nghỉ, chưa biết sang năm lại đi nơi nào, há sợ lầu trúc này dễ hỏng nát sao ?".

30/7/2014
Đỗ Đình Tuân

Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 118






Bài 118

Đồ trung ngẫu hứng

途中偶興
Đồ trung ngẫu hứng
山下喬松松下墳
Sơn hạ kiều tùng, tùng hạ phần
纍纍都是古時人
Luy luy đô thị cổ thời nhân
自由自在不知死
Tự do tự tại bất tri tử
花落花開無限春
Hoa lạc hoa khai vô hạn xuân
伏臘子孫空酹酒
Phục lạp 1 tử tôn không loại tửu
世間富貴等浮雲
Thế gian phú quí đẳng phù vân
百年到底皆如是
Bách niên đáo để giai như thị
回首芒芒一片塵
Hồi thủ mang mang nhất phiến trần.

Dịch nghĩa: Ngẫu hứng giữa đường
Dưới chân núi là thông cao, dưới tàn thông là mồ mả
Ngổn ngang gò đống, đều là người xưa cả
Tự do tự tại không biết là đã chết
Hoa rụng hoa nở, mùa xuân vô hạn
Đến tiết phục lạp, con cháu uổng công tưới rượu xuống đất
Giàu sang trên đời như mây nổi
Trăm năm rốt cuộc đều như thế
Quay đầu nhìn chỉ thấy một áng bụi mịt mùng

Dịch thơ: Ngẫu hứng giữa đường



Ngổn ngang gò đống dưới rừng thông

Dưới núi tùng cao mộ dưới tùng

Tự tại tự do không biết chết

Hoa tàn hoa nở xuân vô cùng

Giầu sang trần thế như mây nổi

Phục lạp cháu con phí rượu nồng

Rốt cuộc trăm năm đều thế cả

Ngoái đầu gió bụi mịt mờ trông.

                             Đỗ Đình Tuân

                               (dịch thơ)

Chú thích
1.Phục là tiết thuộc mùa hạ; lạp là tiết chạp mùa đông. Ở Trung Hoa, hàng năm, đến hai tiết này nguời ta thường làm lễ tế mồ mả tổ tiên, rót rượu xuống đất để xin phù hộ.

29/7/2014
Đỗ Đình Tuân

Thứ Hai, 28 tháng 7, 2014

Dịch Bắc hành tạp lục: bài 117






Bài 117

Quảng Tế ký thắng

廣濟記勝
Quảng Tế ký thắng
江南湖北地相鄰
Giang Nam, Hồ Bắc địa tương lân,
日日繁華不記春。
Nhật nhật phồn hoa bất ký xuân.
玉笛樓頭天上曲,
Ngọc địch lâu đầu thiên thượng khúc,
垂楊門外畫中人。
Thuỳ dương môn ngoại hoạ trung nhân
漆盆浴店傾肥皁,
Tất bồn dục điếm khuynh phi tạo,
玉手胡姬膾細鱗。
Ngọc thủ Hồ cơ khoái tế lân.
欲典鷫鷞謀一醉
Dục điển túc sương 1 mưu nhất tuý,
奈何頭已白如銀。
Nại hà đầu dĩ bạch như ngân

Dịch thơ: Ghi lại cảnh đẹp ở Quảng Tế



Giang Nam, Hồ Bắc kề gần

Ngày ngày nhộn nhịp hội xuân đây rồi

Vi vi sáo ngọc ngang trời

Bức tranh liễu rủ buông ngoài cửa hiên

Thơm tho buồng tắm sơn đen

Gái Hồ khéo soạn món ngon ra bày

Áo cừu muốn bán mua say

Chỉ hiềm tóc đã trắng bay mái đầu.

                                 Đỗ Đình Tuân

                                    (dịch thơ)

Chú thích:
*Quảng Tế: tên một huyện thuộc tỉnh Hồ Bắc.
1. Tên một loài chim lông đẹp, da có thể chế làm áo cừu. Chuyện "Tây Kinh tạp ký" chép: "Tư Mã Tương Như cùng vợ là Trác Văn Quân về Thành Đô (Tứ Xuyên), nghèo túng, phải cầm áo cừu túc sương lấy tiền mua rượu, vợ chồng cùng uống cho đỡ buồn".

29/7/2014
Đỗ Đình Tuân


Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 116






Bài 116

Tổ Sơn đạo trung

祖山道中
Tổ Sơn đạo trung
楓樹林中葉亂飛
Phong thụ lâm trung diệp loạn phi
驚沙作雨上征衣
Kinh sa tác vũ thướng chinh y
蕭蕭枯草路一線
Tiêu tiêu khô thảo lộ nhất tuyến
寂寂斜陽山四圍
Tịch tịch tà dương sơn tứ vi
去日兩河曾習戰
Khứ nhật Lưỡng Hà 1 tằng tập chiến
紆途千里正思歸
Hu đồ thiên lí chính tư quy
皤皤白髮紅塵路
Bà bà bạch phát hồng trần lộ
日暮豋高悲莫悲
Nhật mộ đăng cao bi mạc bi

Dịch nghĩa: Trên đường Tổ Sơn
Trong rừng phong lá bay loạn
Cát tung lên như mưa trên áo người đi
Suốt dặm đường, chỉ là cỏ khô xơ xác
Chiều hôm quạnh quẽ, núi vây bốn bề
Hôm trước, Lưỡng Hà chiến tranh liên miên
Đường đi vòng dài nghìn dặm, làm nhớ quê
Tóc bạc phơ trên đường bụi đỏ
Trời tối lên cao, không gì buồn thế

Dịch thơ: Trên đường Tổ Sơn



Trong rừng phong lá ngổn ngang bay

Cát bui tung lên xạm mặt mày

Suốt dọcđường đi xơ xác cỏ

Bốn bề quạnh quẽ núi non vây

Hôm trước Lững Hà binh lửa cản

Vòng vèo đướng xá nhớ quê thay

Phơ phơ tóc trắng trên đường  núi

Chiều tối lên cao não dạ này.

                           Đỗ Đình Tuân

                             (dịch thơ)


Chú thích:
*Tổ Sơn: Tên vùng núi phía bắc Hoàng Châu 黃州, tỉnh Chiết Giang 浙江.
1.Chỉ miền bắc và nam sông Hoàng Hà 黃河. Ở đây chiến tranh, đoàn sứ của Nguyễn Du phải đi vòng qua phía đông để trở về nước.

29/7/2014
Đỗ Đình Tuân

Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 115






Bài 115

Chu Lang mộ

周郎墓
Chu Lang mộ
燒盡曹家百萬兵
Thiêu tận Tào gia 1 bách vạn binh
丈夫差得慰平生
Trượng phu sai đắc úy bình sinh
同年交誼聯孫策
Đồng niên giao nghị liên Tôn Sách 2
一世知音得孔明
Nhất thế tri âm đắc Khổng Minh 3
瓦礫吳宮荒帝業
Ngõa lịch Ngô cung hoang đế nghiệp
荊蓁古墓上雄名
Kinh trăn cổ mộ thượng hùng danh
二喬香骨藏何所
Nhị Kiều 4 hương cốt tàng hà sở
眼見銅臺半已傾
Nhãn kiến Đồng đài 5 bán dĩ khuynh

Dịch nghĩa: Mộ Chu Lang
Đốt sạch trăm vạn quân họ Tào
Trượng phu cũng đủ thỏa chí bình sinh
Đồng niên anh em bạn rể cùng Tôn Sách
Một đời tri âm có được Khổng Minh
Cung Ngô thành ngói gạch vụn, nghiệp đế tan hoang
Ngôi mộ cổ gai góc mọc đầy, nức tiếng anh hùng
Hương cốt hai Kiều vùi lấp nơi đâu
Mắt thấy đài Đồng Tước một nửa đã nghiêng đổ

Dịch thơ:Mộ Chu Lang



Trăm vạn quân Tào đốt sạch sanh

Trượng phu đã thỏa chí bình sinh

Đồng niên bạn rể cùng Tôn sách

Tri kỷ trên đời có Khổng Minh

Gạch ngói cung Ngô tan nghiệp đế

Mồ hoang gai góc nức oai danh

Hai Kiều xương cốt vùi đâu tá

Đồng Tức đài xưa đã đổ kềnh.

                           Đỗ Đình Tuân

                             (dịch thơ)

Chú thích:
*Chu Lang: tức Chu Du 周瑜, tự Công Cẩn 公瑾, làm đô đốc quân Đông Ngô 東吳. Lúc mới 24 tuổi đã làm tướng, người ta gọi là Chu Lang. Chu Du đánh bại Tào Tháo 曹操 ở trận Xích Bích 赤壁
1. Chu Du 周瑜 liên kết với Khổng Minh 孔明, dùng hỏa công đốt sạch 80 vạn quân Tào Tháo ở trận Xích Bích, trên sông Trường Giang.
2. Cùng tuổi, vừa là anh em rể với Chu Du.
3. Quân sư của Lưu Bị 劉備
4. Chỉ hai chị em Đại Kiều (vợ Tôn Sách) và Tiểu Kiều (vợ Chu Du).
5. Tức đài Đồng Tước 銅雀 do Tào Tháo dựng ở bến sông Chương (Xem bài Đồng Tước đài).

29/7/2014
Đỗ Đình Tuân

Dịch Bắc hành tạp lục: Bài 114






Bài 114

Á Phụ mộ

亞父墓
Á Phụ mộ
眼看霸上五雲浮,
Nhãn khan Bá Thượng 1 ngũ vân phù,
汲汲方圖一擊謀。
Cấp cấp phương đồ nhất kích mưu.
但得此心無負楚,
Đãn đắc thử tâm vô phụ Sở 2,
不知天命已歸劉。
Bất tri thiên mệnh dĩ quy Lưu 3.
伯圖泯滅千年後,
Bá đồ 4 mẫn diệt thiên niên hậu,
古墓荒涼三尺秋。
Cổ mộ hoang lương tam xích thu.
多少一心忠所事,
Đa thiểu nhất tâm trung sở sự,
每為天下笑其愚。
Mỗi vi thiên hạ tiếu kỳ ngu 5.

Dịch nghĩa; Mộ Á Phụ
Mắt đã trông thấy mây năm sắc nổi trên đất Bá Thượng
Mà còn nhất định gấp rút lo mưu chước đánh kẻ thù
Lòng này chỉ mong khỏi phụ nước Sở
Chẳng cần biết mệnh trời đã về họ Lưu
Sau nghìn năm nghiệp bá đã tan tành
Ngôi mộ cổ ba thước lạnh lẽo trong khí thu hoang lạnh
Bao kẻ một lòng trung với người mình phụng sự
Thường làm cho thiên hạ cười rằng ngu

Dịch thơ: Mộ Á Phụ



Năm sắc mây trên Bá Thượng rồi

Còn lo mưu chước đánh nhau chơi

Trong lòng những nghĩ trung cùng Sở

Đâu biết họ Lưu có Mệnh Trời

Nghìn năm nghiệp Bá tan tành cả

Ba thước mồ hoang lạnh lẽo thôi

Bao kẻ lòng trung thờ một chúa

Mà sau thiên hạ vẫn chê cười.

                             Đỗ Đình Tuân

                               (dịch thơ)

Chú thích
*Á Phụ: dưới cha một bậc, cũng như chú, tiếng tôn xưng Phạm Tăng 范增. Phạm Tăng giúp Hạng Vũ 項羽 dựng nghiệp bá. Hạng Vũ kính trọng như cha chú, thường gọi là Á Phụ. Trong bữa yến tại Hồng Môn, Phạm Tăng khuyên Hạng Vũ giết Lưu Bang 劉邦 để trừ hậu hoạ. Hạng Vũ không nghe, sau lại nghe bọn phản gián, đem lòng nghi kỵ, tước bỏ hết quyền hành của Phạm Tăng. Phạm Tăng giận bỏ về, đến Bành Thành bị ưng thư nơi hậu bối, không chữa khỏi phải chết.
1.Ở phía đông huyện Tràng An, thuộc tỉnh Thiểm Tây. Lưu Bang đóng quân ở đó. Người ta thấy có đám mây năm sắc nổi như con rồng uốn khúc. Phạm Tăng bảo cùng Hạng Vũ rằng đó là điềm báo trước Lưu Bang sẽ được thiên hạ.
2+3: Sở, Lưu: Hạng Vũ làm vua nước Sở, gọi là Sở Bá Vương 楚霸王. Lưu Bang, người đất Bái, tục gọi là Bái Công 沛公, khởi nghĩa chống Tần cùng Hạng Vũ, rồi sau cùng Hạng Vũ tranh hùng.
4. Cũng như bá ngiệp. Chỉ sự nghiệp của Hạng Vũ nhờ sức của Phạm Tăng gây dựng nên.
5. Cười người không biết xét lẽ thiệt hơn cứ khư khư giữ lòng trung thuỷ.
29/7/2014
Đỗ Đình Tuân

 

ĐẾM TIỀN

Ông ngồi giương kính đếm tiền Đồng tiền mỏng thế mà liền với xương Tiền này là khoản tiền lương Là tiền năm tháng chiến trường cho ta ...