Dịch thơ cổ: Huyền Quang 3

Bài 11

舟中

Chu trung

一葉扁舟湖海客，

Nhất diệp biển chu hồ hải khách,
撐出葦行風搣搣。

Xanh xuất vi hành phong thích thích.
微茫四顧晚潮生，

Vi mang tứ cố vãn triều sinh, 
江水連天一鷗白。

Giang thủy liên thiên nhất âu bạch

                      玄光禪師

             Huyền Quang thiền sư

Dịch nghĩa

Trong thuyền

Một lá thuyền con, một khách hải hồ,
Chèo khỏi rặng lau, tiếng gió xào xạc.
Bốn bề mịt mù, con nước buổi chiều đương lên,
Một chim âu trắng giữa khoảng nước trời liền nhau.

Dịch thơ

Một lá thuyền con khách hải hồ

Rặng lau chèo khỏi gió vi vu

Bốn bề mù mịt triều đang dậy

Trời nước liền nhau âu trắng đua.

                 Đỗ Đình Tuân dịch

Bài 12

延祐寺

Diên Hựu tự ⁽¹⁾

上方秋夜一鐘闌，

Thượng phương du dạ nhất chung lan, 
月色如波楓樹丹。

 Nguyệt sắc như ba phong thụ đan.
鴟吻倒眠方鏡冷，

Si vẫn ⁽²⁾ đảo miên phương kính lãnh,
塔光雙峙玉尖寒。

Tháp quang song trĩ ngọc tiêm hàn.
萬緣不擾城遮俗，

Vạn duyên bất nhiễu thành già tục, 
半點無憂眼放寬。

Bán điểm vô ưu nhãn phóng khoan. 
參透是非平等相，

Tham thấu thị phi bình đẳng tướng,
魔宮佛國好生觀。

Ma cung Phật quốc hảo sinh quan.

                      玄光禪師

             Huyền Quang thiền sư

Ghi chú

1Diên Hựu: tức chùa Một Cột, được vua Lý Thái Tông cho dựng năm Kỷ Dậu (1049), nay vẫn còn ở Hà Nội sau nhiều lần trùng tu.

2 Còn gọi là "si vĩ", là hình những con chim, cú, hoặc rồng được khắc hoặc đắp nổi trên nóc các đình, chùa. Trên nóc cùa Một Cột ngày nay có hình rồng..

Dịch nghĩa  

Chùa Diên Hựu

Đêm thu, trên chùa một tiếng chuông đã tàn,
Ánh trăng như sóng, cây phong lá đỏ.
Bóng "xi vẫn" nằm ngủ ngược dưới mặt hồ như tấm gương vuông lạnh giá,
Hai ngọn tháp đứng song song như ngón tay ngọc rét buốt.
Muôn vàn nhân duyên không vương vấn là bức thành che niềm tục,
Không lo lắng chút gì nên tầm mắt mở rộng.
Hiểu thấu ý nghĩa của thuyết phải trái đều như nhau,
Thì xem cung ma có khác gì nước Phật!

Dịch thơ

Đêm thu chùa vắng chuông tàn

Cây phong lá đỏ trăng tràn sóng rơi

Đáy hồ « Xi vẫn » nằm ngơi

Tháp đôi như ngón tay người lạnh băng

Không lo tầm mắt mênh mang

Không duyên là bức thành ngăn tục niềm

Tỏ tường lý lẽ diệu huyền

Cung ma nước Phật đôi bên khác gì.

                    Đỗ Đình Tuân dịch

Bài 13

梅花

Mai hoa

欲向蒼蒼問所從，

Dục hướng thương thương vấn sở tòng,
凜然孤峙雪山中。

Lẫm nhiên cô trĩ tuyết sơn trung. 
折來不為遮青眼，

Chiết lai bất vị già thanh nhãn,
願借春思慰病翁。

Nguyện tá xuân tư uỷ bệnh ông.

                      玄光禪師

             Huyền Quang thiền sư

Dịch nghĩa

Hoa mai

Muốn ngẩng nhìn trời xanh hỏi hoa mai từ đâu tới,
Lẫm liệt đứng sừng sững một mình trong núi tuyết.
Bẻ về không phải để che mắt những người tinh đời,
Chỉ muốn mượn tứ xuân an ủi ông già ốm yếu.

Dịch thơ

Muốn hỏi từ đâu mai tới đây

Một mình giữa tuyết đẹp xinh thay

Bẻ về đâu dấu già tinh mắt

Mượn tứ xuân vui lão ốm này.

                Đỗ Đình Tuân dịch

Bài 14

午睡

Ngọ thuỵ

雨過溪山淨，

Vũ quá khê sơn tịnh,
楓林一夢涼。

Phong lâm nhất mộng lương. 
反光塵世介，

Phản quang trần thế giới,
開眼醉茫茫。

Khai nhãn tuý mang mang.

                      玄光禪師

             Huyền Quang thiền sư

Dịch nghĩa

Giấc ngủ trưa

Tạnh mưa khe trong núi nước trong
Rừng phong mát mẽ sau giấc ngủ say (mộng).
Nhìn lại cõi trần này.
Khi bừng mắt tỉnh dậy thấy niềm say man mác.

Dịch thơ

Sau mưa khe núi sạch

Rừng phủ giấc mộng vàng

Ngoái nhìn cõi trần thế

Mắt mở lòng mang mang.

Đỗ Đình Tuân dịch

Bài 15

因事題究蘭寺

Nhân sự đề Cứu Lan tự

德薄常慚繼祖燈，

Đức bạc thường tàm kế tổ đăng, 
空教寒拾起冤憎。

Không giao Hàn, Thập ⁽¹⁾ khởi oan tăng. 
爭如逐伴歸山去，

Tranh như trục bạn quy sơn khứ,
疊嶂重山萬萬層。

Điệp chướng trùng san vạn vạn tằng.

                       玄光禪師

             Huyền Quang thiền sư

Ghi chú

1.Hàn tức Hàn Sơn, Thập tức Thập Đắc, hai vị sư ở thời Trinh Quán nhà Đường. Theo "Truyện cao tăng" thì sư Phong Can ở chùa Quốc Thanh núi Thiên Thai đi vân du gặp Lư Khâu Dận đi nhậm chức ở Thai Châu, hỏi ở Thai Châu có vị sư nào đạo đức cao siêu không? Sư Phong Can trả lời: "có Hàn Sơn Văn Thù và Thập Đắc Phổ Hiền, hình dáng như người nghèo lại như có chứng phong cuồng, hai vị này ở chùa giữ việc bếp nước". Khi Lưu Khâu Dận đến châu lỵ, vào chùa thấy hai vị sư này, liền sụp xuống lạy. Hai vị nói: "Phong Can rõ thật lắm mồm", rồi cùng nhau chạy trốn, Lư Khâu Dận tìm kiếm di vật, thấy được lời kệ của Thập Đắc và hai tập thơ của Hàn Sơn tử.

Dịch nghĩa

Nhân có việc đề ờ chùa Cứu Lan

Thường thẹn mình đức mỏng mà được nối ngọn đèn Tổ,
Luống để cho Hàn Sơn và Thập Đắc phải sinh niềm oán giận.
Chi bằng theo bạn về núi,
Sống giữa muôn vạn tầng núi non trùng điệp.

Dịch thơ

Thẹn mình đức mỏng nối đèn sư

Thập Đắc, Hàn Sơn giận oán cho

Chi bằng theo bạn vào khe suối

Sống giữa muôn trùng núi nhấp nhô.

                        Đỗ Đình Tuân dịch

21/6/2012

Đỗ Đình Tuân