Tác giả cổ ở Chí Linh (6)

                       Đồng Ngạn Hoằng

                            (?-?)

    Đồng Ngạn Hoằng người huyện Chí Linh, châu Thượng Hồng-nay là huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Ông sinh và mất năm nào đều chưa rõ. Chỉ biết sống vào cuối thời Trần.

      Tác phẩm chỉ còn lại một bài thơ chữ Hán được chép trong Việt âm thi tập của Phan Phu Tiên và Chu Xa. Đó là một bài họa thơ của Phạm Sư Mạnh.

和范峡石韻

介軒碑剋峡石詩

彎翔鳳翥 覩如曾

二公文望華夷見

兩朝拊拂唐禹登

青髟 臆常升孔室

白頭完見出真人

文章晰實空留瀚

有若鷦鷯與大鵬

               童岸弘

Phiên âm:

Họa Phạm Hiệp Thạch vận

Giới Hiên ¹ bi khắc Hiệp Thạch thi ²

Loan tường phượng chử đổ như tằng

Nhị công văn vọng Hoa di ³ kiến

Lưỡng triều phụ bật Đường Ngu ⁴ đăng

Thanh sam ức thường thăng khổng thất

Bạch đầu hoàn kiến xuất chân đăng

Văn chương tích thực không lưu hãn

Hữu nhược tiêu liêu dữ đại bằng.

Dịch nghĩa:

Họa vận thơ Phạm Hiệp Thạch 

Bia Giới Hiên  khắc thơ Hiệp Thạch                                         

     Loan lượn phượng bay như từng thấy

     Hai ông nổi tiếng khắp Hoa di

     Giúp hai triều được như Đường ngu

     Lúc đi học đã có chí lớn

     Khi đầu bạc lại tỏ rõ là bậc chân nhân

     Văn chương đẹp đẽ để lại muôn đời

     Ai so với các ông cũng như chim chích sánh với đại bàng.

Dịch thơ:

Thơ Hiệp Thạch  bia Giới Hiên

Phương bay loan lượn bạn hiền xứng đôi

Tiếng tăm lừng lẫy gầm trời

Giúp hai vua sánh được thời Đường Ngu

Chí cao từ tuổi học trò

Bạc đầu càng tỏ hiền từ chân nhân

Văn chương đẹp đẽ bội phần

Ai so, chim chích bén chân đại bàng

          Đỗ Đình Tuân dịch

Chú thích:
1.Giới Hiên : tên hiệu của Nguyễn Trung Ngạn(1289-1370), quan chức, nhà văn, người làng Thổ Hoàng huyện Thiên Thi, lộ Khoái Châu(Ân Thi, Hưng Yên ngày nay).

2.Thơ Hiệp Thạch: thơ Phạm Sư Mạnh, vì Hiệp Thạch là một cách gọi khác của Phạm Sư Mạnh (thế kỷ XIV,không rõ năm sinh năm mất), người làng Hiệp Thạch, huyện Hiệp Sơn, phủ Kinh Môn (nay thuộc Hải Dương).

3. Hoa Di: Hoa, chỉ vùng Hoa Hạ tức Trung Quốc; Di, chỉ các dân tộc nhỏ bé ở xung quanh (cách gọi của người Trung Quốc). Nổi tiền khắp Hoa Di tức nổi tiếng khắp thiên hạ.

4.Đường Ngu: một cách nói khác của Nghiêu Thuấn, dùng tên triều đại thay tên vua.

24/3/2012

Đỗ Đình Tuân