1.Thủ vĩ ngâm
Góc thành nam,1
lều một căn
No nước uống, thiếu cơm ăn
Con đòi trốn, dường ai quyến
Bà ngựa gầy, thiếu kẻ chăn
Ao bởi hẹp hòi khôn thả cá
Nhà quen thú thứa 2
ngại nuôi vằn
Triều quan chẳng phải ẩn
chẳng phải
Góc thành nam, lều một căn
1. Thường được hiểu là “phía nam thành Đông Quan (Thăng
Long). Bùi Văn Nguyên thì lại cho rằng: thành Nam là tên gọi dân gian ở phía nam
sông Cả (sông Lam Nghệ An), còn tên gốc là thành Trà Lung, tên dân tộc thiểu số
ở đó. Theo Bùi Văn Nguyên thì Nguyễn Trãi bị quản thúc ở đó từ năm 1413 dến năm
1416 mới được tha bổng và đưa ra Đông Quan cải huấn ?
2. Thú thứa: theo Đại Nam quốc âm từ vị của Huỳnh Tịnh
Của thì “thú thứa” có nghĩa là: “cất để vô ý, không cẩn thận, không vén khéo”.
Đào Duy Anh phiên là “Xuế xóa” “xú xứa” . Nhưng “xuế xóa” (đại khái qua loa
không cẩn thận) thì thông về nghĩa hơn.
2.Ngôn chí 1
Thương Chu bạn cũ gác chưa
đôi 1
Xá 2 lánh thân
nhàn thuở việc rồi
Cởi tục trà thường pha nước
tuyết
Tìm thanh trong vắt tạn 3
chè mai
Chim kêu hoa nở ngày xuân
tạnh
Hương lụn 4 cờ tàn
tiệc khách thôi
Bui 5 có một niềm
chăng nỡ trễ 6
Đạo làm con lẫn đạo làm tôi.
1. Gác chưa đôi: gác lại chưa đôi co
2. Xá: hãy, nên, phải…
3. Tạn: có thể đọc là tận, tạn, tiện, tịn đều chung nghĩa là
tới, đến nơi, tận nơi
4. lụn: có thể đọc là lụn hoặc lọn nhưng đi với chữ hương
thì đọc là hương lụn hợp nghĩa hơn
5. Bui: tiếng cổ dịch chữ duy 惟
(chỉ có)
3. Ngôn chí 2
Lểu thểu chưa nên tiết trượng
phu
Miễn là phỏng dáng dạng tiên
nho
Chè mai đêm nguyttj dậy xem
bóng
Phiến sách ngày xuân ngồi
chấm câu
Dưới công danh đeo khổ nhục
Trong dại dột có phong lưu
Mấy người ngày nọ thi đỗ
Lá ngô đồng thuở mạt thu.
4. Ngôn chí 3
Am trúc hiên mai ngày tháng
qua
Thị phi nào đến cõi yên hà
Bữa ăn dầu có dưa muối
Áo mặc nài chi gấm là
Nước dưỡng cho thanh đìa thưởng nguyệt
Đất cày ngõ ải luống ương hoa
Trong khi hứng động vừa đêm tuyết
Ngâm được câu thần dắng dắng 1 ca.
1. Dắng
dắng : cất tiếng, lên cao giọng. « dắng dắng ca » : ngâm
hoài không thôi một hồi lâu
5. Ngôn chí 4
Giũ bao nhiêu bụi bụi lầm
Giơ tay áo đến tùng lâm
Rừng nhiều cây rợp hoa chầy động
Dường ít người đi cỏ kíp xâm
Thơ đới tục hiềm câu đới tục
Chủ vô tâm ỷ khách vô tâm
Trúc thông hiên vắng trong khi ấy
Năng mỗ sơn tăng làm bạn ngâm.
6. ngôn chí 5
Làm người chẳng có đức cùng tài
Đi nghỉ đều thì kém hết hai
Hiểm hóc cửa quyền chăng đụt lặn
Thanh nhàn án sách hãy đeo đai
Dễ hay ruột bể sâu cạn
Khôn biết lòng người vắn dài
Sự thế dữ lành ai hỏi đến
Bảo rắng ông đã điếc hai tai.
21/08/2015
Đỗ Đình Tuân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét