MỘT NÉN HƯƠNG LÒNG

Mùa hè năm 1965, những ngày sắp sửa ra trường, chiến tranh phá hoại miền Bắc đã xẩy ra được mấy tháng. Một đêm trăng, đúng phiên mình đi gác, khi đi tuần qua khu tập thể nữ, tự nhiên mình đi tách khỏi tốp, rẽ ngang qua phòng thị. Ánh trăng từ phía chùa Thánh Chúa rọi qua cửa sổ chiếu sáng cả giường thị ngủ. Thị nằm ở giường tầng một, kề ngay cạnh cửa sổ hậu của phòng. Màn buông và thị thì đang ngủ. Một giấc ngủ có vẻ rất ngon lành và vô tư. Chẳng mấy lúc, hình ảnh ấy bỗng bật ra thành bài thơ EM NGỦ:
Anh trông em êm đềm như giấc ngủ
Em thơm lành như giọt sữa mẹ cha
Ngực căng mẩy phập phồng nhẹ thở
Gương mặt hiền đầy đặn nét Hằng Nga.
Mùa hè 1965
Ra trường, thị vượt Trường Sơn về quê thị. Còn mình thì cũng về Hải Dương quê mình dạy học. Mình toàn tâm toàn ý cho công tác và giảng dạy, chẳng để ý gì đến những phập phồng riêng tư vừa chớm nở và cũng lập tức bị dập vùi ngay trong những năm tháng ở Đại học Sư phạm Hà Nội. Mình cũng cứ đinh ninh rằng “bụi thời gian” rồi sẽ phủ lấp mất tăm mất tích những kỷ niệm ngày xưa. Ai ngờ vào một đêm cuối thu đầu đông năm 1979, mình lại nằm mơ gặp thị. Vẫn đôi mắt tròn to, vẫn gương mặt đượm buồn, mái tóc vàng mầu hạt dẻ và một giọng nói trong trẻo nhưng đượm tình, ấm áp và dễ mến... Khi tỉnh giấc mình cứ bồn chồn mong, da diết nhớ...không sao ngủ lại được nữa. Bài thơ GẶP LẠI TRONG MƠ cũng hình thành ngay trong đêm đó:
Kỷ niệm cũ ngỡ đã quên hết cả
Sao vẫn còn “tấm hình chụp trong tim”?
Mười lăm năm em còn tươi trẻ lạ
Sao không thương, không nhớ, không tìm?

Anh quá mải mê đường sự nghiệp
Hững hờ với cả những riêng tư
Chỉ một đôi lần nghe gió rét
Bâng khuâng nhớ dậy nỗi bao giờ...

Có lẽ sau này anh hẹn gặp
Tìm em khi tuổi bạc đầu râu
Mái đầu hạt dẻ vàng như mộng
Nhắc lại tình xưa những kiếp sau.
Thu đông 1979
Tháng 8 năm 1998, thị có chuyến ra tham quan ngoài Bắc. Các bạn bè cùng lớp ở Hà Nội đã có thiện ý đưa thị về qua thăm mình tại Sao Đỏ. Mình thật sự bất ngờ, sung sướng và run rẩy quá. Chuyến ấy mình có cùng với bạn bè lên Hà Nội tiễn thị về Nam. Trong bữa tiệc, thị ngồi bên mình, gắp thức ăn cho mình và hướng dẫn mình cách ăn những món ăn mình còn lạ lẫm. Cũng trong bữa tiệc thị có một yêu cầu với mình và cũng nói công khai trước bạn bè: “Tuâng hãy để cho mình nuôi hộ một đứa trẻ nghe. Mình sẽ nuôi cho ăn học qua đại học hè!”. Mình thoáng nghĩ đến bé Nguyên Lượng, lúc đó mới 11 tuổi, nhưng hắn nhắng và thông minh lắm. Những năm tháng ấy hoàn cảnh kinh té nhà mình còn khá gieo neo . Bà Thu thì “Mở mắt ra đã phải lo” và suốt ngày phải vật lộn với “Áo cơm em một gánh hàng”…nhưng nhờ có bé Nguyên Lượng mà cuộc sống vẫn thấy nhẹ tênh tênh và trong nhà lúc nào cũng đầy ắp tiếng cười. Cố nhiên là hôm đó mình chưa thể trả lời thị được vì dù sao cũng còn phải bàn với Thu và xem nguyện vọng của các bé. Mình chỉ đọc một bài thơ hình thành ngầm ở trong đầu khi đang ngồi trên xe đi Hà Nội cùng bạn bè và thị: Bài EM ĐẾN:
Nghìn dặm dài em lại đến thăm anh
Chớp mắt vậy đã ngoài ba thập kỷ
Tha thứ cho nhau lỗi lầm son trẻ
Cho chúng mình vợi nhẹ nỗi đau riêng

Dẫu cuộc đời anh không thể có em
Bởi tất cả nay đã thành đôi ngả
Chút kỷ niệm xưa những ngày gặp gỡ
Đáy hồn mình anh cất giữ y nguyên

Dẫu cuộc đời anh không thể có em...
8/1998

Ngày hôm sau thì thị bay về nam. Từ năm đó trung thu năm nào thị cũng gửi quà cho bọn trẻ và  ngày 20 tháng 11 cũng thường có một món quà nhỏ gửi bà Thu. Rồi thì đến một năm bỗng dưng mất liên lạc. Lúc đó nhà mình còn chưa có điện thoại riêng nên phải ra bưu điện điện vào nhà thị để hỏi tình hình. Đầu dây bên kia là tiếng của một người phụ nữ lạ “ bà ấy chuyển đi chỗ khác rồi”. Mình nghĩ rất có thể là vì một lý do “tế nhị” gì chăng nên cũng ngại không tìm tòi và liên lạc nữa. Bẵng đi thế mà đã ngót chục năm, hôm 1/5/2011, một người bạn cùng lớp ở Hà Nội về Chí Linh chơi có ghé qua thăm mình. Mình có hỏi thăm tình hình các bạn. Tình cờ cũng hỏi thăm đến thị mới được biết thị đã mất vì tai nạn xe máy cách đây gần chục năm rồi. Các bạn trên Hà Nôi khi biết tin cũng có thu gom được mấy triệu đồng gửi vào phúng viếng thị. Vậy mà mình thì chẳng hay biết gì. Từ năm ngoái mình đã có ý định, nếu có dịp đi thành phố Hồ Chí Minh thì nhất định sẽ đến nhà thị chơi đáp lễ. Nhưng bây giờ thì âm đương đôi ngả rồi. Mình không còn điều kiện gặp lại thị nữa. Chẳng biết còn có một dịp nào đến thắp cho thị một tuần nhang hay không. Mình chép lại mấy bài thơ cũ mình viết để dành riêng cho thị. Xem như một nén hương lòng để tưởng nhớ bạn xưa. Câu chuyện này mình cũng chưa dám thổ lộ cùng ai, sợ lại chạm phải “tổ kiến lửa”, nên chỉ mới kín hở Giãi bày cùng Thanh Dạ:

Nghe tin người ấy ra đi

Bồn chồn thương nhớ vội ghi mấy dòng

Thôi còn chi nữa mà mong

Tiễn đưa một nén hương lòng vậy thôi.

Chí Linh 15/7/2011
Đỗ Đình Tuân