Xướng họa ở XÓ THƠ XÓM NÚI

Nhẩn nha…

(Họa đảo vận bài “Thế thái-Nhân tình”

 Của Phạm Khắc Uyên)

Trần gian cõi tạm dưới khung trời

Đây núi kia rừng nọ biển khơi

Vũ trụ xa vời  mơ chẳng tới

Chòm sao mê mải mãi di dời

Hỏi đâu là cũ đâu là mới

Ngụ ở nơi nào cũng có nơi

Xin hãy nhẩn nha cùng vạn giới

Mỗi hôm thưởng thức một hôm đời

15/12/2017

Đỗ Đình Tuân

PHỤ CHÉP BÀI MỜI HỌA

Thế thái – Nhân tình

(Ngũ độ thanh ¹– Bát vĩ đồng âm ²)

Quán trọ trần gian huyễn ảo đời

Giăng mù tỏa khói tận trùng khơi

Tiền duyên thổn thức mòn trông đợi

Nghiệp chướng trầm luân mãi chẳng dời

Nghĩa lẻ chìm tan vào vạn giới

Tình chung trải rộng đến ngàn nơi

Xuân về vật cảnh thay mầu mới

Tỏ ngộ hòa không giữa đất trời.

Phạm khắc Uyên

Đỗ Đình Tuân chú giải:

1. Ngũ độ thanh: thể này yêu cầu thanh điệu bằng trắc của 7 chữ trong câu như sau:

a.       Với các chữ thanh bằng (thanh không dấu và thanh huyền) thì 2 chữ gần nhau không được cùng thanh.

Ví dụ: Trần gian cõi tạm dưới khung trời

Thì các chữ “trần gian” và “khung trời” là những chữ cùng thanh bằng gần nhau phải khác dấu (tức là một chữ thanh không dấu thì chữ kia phải mang dấu huyền và ngược lại)

b.      Với các chữ thanh trắc ( sắc, nặng, hỏi, ngã) trong câu thơ phải mang dấu khác nhau

Ví dụ 1: Đây núi kia rừng nọ biển khơi

Câu này có 3 chữ mang thanh trắc thì mang 3 dấu khác nhau “núi” (thanh sắc), “nọ” (thanh nặng) và “biển” (thanh hỏi).

Ví dụ 2: Mỗi hôm thưởng thức một hôm đời

Câu này có 4 chữ mang thanh trắc thì cả 4 chữ cũng phải mang đủ 4 dấu khác nhau: chữ “mỗi” (thanh ngã), chữ “thưởng” (thanh hỏi), chữ “thức” (thanh sắc) và chữ “một” (thanh nặng).

2. Bát vĩ đồng âm: tám chữ cuối tám câu thơ đều cùng một khuôn âm. Cụ thể ở bài “Nhẩn nha…” của Đỗ Đình Tuân thì  tám chữ cuối câu đó là: Trời, khơi, tới, dời, mới, nơi, giới, đời nếu “bóc dấu thanh và phụ âm đầu ra” thì chúng sẽ có cùng khuôn âm “ơi”

                     

15/12/2017

Tổ thơ Nguyễn Trãi