Một sân chơi đặc sắc

                                 Nội san thơ CLB Côn Sơn

                                 một sân chơi đặc sắc

Sau tập thơ đầu tay Hương Côn Sơn tập 1, xuất bản năm 1995, hình thức tổ chức sinh hoạt các chương trình thơ bắt đầu bộc lộ những hạn chế khó khắc phục. Kinh phí tốn kém và không phải lúc nào cũng có. Trong một chương trình thơ lượng bài vở được sử dụng thường cũng rất ít. Vì thế thường phải nhường cho khách và các bậc “đàn anh” trước. Thành thử thơ bọn “đàn em” chẳng sử dụng được bao nhiêu. Thế là tự nhiên hình thành một sự bất công. Sau buổi sinh hoạt thơ vì thế ít nhiều vẫn cứ có eo sèo ấm ức. Về phía người nghe cũng chỉ hào hứng được mấy buổi đầu. Thú nghe thơ xem chừng cũng nhanh vơi cạn. Trong tình hình ấy việc tìm một hình thức sinh hoạt mới cho tổ thơ đã được đặt ra.

Hình thức đầu tiên chúng tôi tìm đến là hình thức báo liếp. Tờ Vườn vui của tổ thơ CLB ra đời. Đó là một bảng gỗ, được kẻ thành những ô nhỏ theo khổ giấy học sinh để làm chỗ dán các bài thơ. Báo ra không định kỳ, cứ lâu lâu lại dán, lâu lâu lại bóc. Tờ báo được treo ngay trong phòng CLB. Bên dưới các cụ ngồi tổ tôm, bên trên những bài thơ cứ thong thả mà phe phẩy gió. Bởi độc giả vắng như chùa bà đanh. Số đầu tiên ra vào ngày 24/9/1995. Tôi cũng có làm một bài thơ vui để quảng cáo cho tờ báo:

Vườn vui vui viết vài vần

Ví von vũ vũ vân vân vui vầy

Vẫy vùng vung vuốt vung vây

Võ vu vơ võ văn vầy vậy văn

Vườn vui vui với vô vàn

Véo von vấn vít vỉ van vỗ về

Vòng vèo vấp váp vân vi

Vẩn vơ vơ vẩn vẫn vì vườn vui.

Sinh hoạt tổ thơ cũng còn chệch choạc lắm. Ban Biên tập cứ phải chia nhau đi mời gọi mà mỗi kỳ sinh hoạt cũng chỉ dăm bảy cụ có mặt. Tình hình rời rạc này cùng với tờ vườn vui tồn tại mãi cho tới cuối năm 1996. Nhưng cũng không lưu giữ lại được bài thơ nào. Bởi vì chính các cụ hội viên hễ cứ tiện tay là lại vặt thơ đi “làm thịt”.

Thế là sau bốn năm mầy mò, hết chơi chương trình thơ, đến báo tường, báo liếp, chúng tôi vẫn chưa tìm được một lối chơi ổn định và hiệu quả. Vì thế chúng tôi mới nghĩ tới một hình thức khác là chơi NỘI SAN thơ. Trong cuộc họp ngày 31/12/1996, chúng tôi có thông qua một quy chế quy định nội dung và các hình thức hoạt động của tổ thơ như sau: “…

Điều 4: Tổ thơ CLB Côn Sơn tổ chức sinh hoạt thường kỳ mỗi tháng một lần. Nội dung sinh hoạt gồm:

-Hội viên trình bày các tác phẩm mới viết

-Nghe nói hoặc tọa đàm về một vấn đề văn học

-Thống nhất lịch và nội dung sinh hoạt kỳ sau

Điều 5: Tổ thơ CLB Côn Sơn ra mỗi tháng một số NỘI SAN thơ để  sơ tuyển và lưu giữ đồng thời lưu hành trong nội bộ các sáng tác tốt trong tháng…Tổ viên có nhiệm vụ đọc NỘI SAN, vừa để thưởng thức vừa để góp ý phê bình cho các tác giả nhằm nâng cao chất lượng sáng tác ngày một tốt hơn.

Điều 6: Trong những điều kiện cho phép, CLB Côn Sơn sẽ tổ chức những chương trình thơ vào những ngày kỷ niệm, những cuộc giao lưu với các hình thức như Phát thanh tiếng thơ, tổ chức đêm thơ…”

    Quy chế đinh ra là vậy, nhưng do trình độ tổ viên không đồng đều nên hình thức tọa đàm văn chương không thực hiện được. Nét tâm lý thường tình “văn mình vợ người” cũng là một cản trở lớn cho công tác biên tập và bình luận thơ ca. Cho nên chỉ còn mỗi hình thức NỘI SAN thơ là ra được thường xuyên và đều đặn. Cụ thể:

-Năm 1997: ra 12 số

-Năm 1998: ra 10 số đơn và một số kép (11+12)

-Năm 1999 : ra 4 số, từ số 25 đến số 28

-Năm 2000 : ra 4 số, từ số 29 đến số 32...

-Năm 2009 : ra 4 số, từ số 65 đến số 68...

-Năm 2013 : ra 4 số, từ số 81 đến số 84

Và đã trải qua ba chặng đường thay đổi hình thức :

-Từ số 1 đến số 12,  viết tay,  rồi phô tô.

-Từ số 13 đến số 27, đánh máy chữ, rồi phô tô.

-Từ số 28 trở đi đánh vi tính rồi phô tô.

Trong quá trình làm NỘI SAN có một sự kiện đáng nhớ là ở số 5, ra tháng 5/1997, hội viên Trần Tình có viết một bài thơ mời họa. Bài có tựa đề là Mong đợi, nguyên văn như sau :

Cố gắng cùng nhau ra nội san

Nhóm thơ đâu quản những gian nan

Bài nhiều chỉ ngại không đăng đủ

Tiền ít đâm lo phải họp bàn

Người chạy khâu in cần tính toán

Kẻ làm mục viết phải lo toan

Nội san chưa đẹp nhưng phong phú

Mong muốn dài lâu sẽ vẹn toàn.

Ngay số 6, ra tháng 6/1997, 14 tác giả đã có thơ họa lại: Bảo Minh , Duy Văn,  Nguyễn Văn Phao, Xuân Khôi, Đỗ Đình Tuân, Nguyễn Phụng, Vũ Ngọc Doanh, Bùi Trác Trường, Trương Đình, Bảo Trung, Văn Hải, Nguyên Đào, Trần Việt, Trần Phao. Những tháng sau tiếp rải rác vẫn có thơ bầu bạn ở các nơi gửi đến nhưng nội san không đăng tiếp nữa.Cuộc xướng họa lớn này thực chất là một dịp để hội viên và bầu bạn biểu lộ sự đồng tình ủng hộ việc chơi NỘI SAN.

Ngày nay, nhìn tổng quát lại, có thể thấy tờ NỘI SAN thơ CLB Côn Sơn đã có những đóng góp cụ thể sau đây:

1-Giúp sinh hoạt tổ hàng tháng đi vào nền nếp ổn định. Ban đầu quy định là sáng 16 âm lịch hàng tháng. Về sau mới điều chỉnh sang sáng 18 âm lịch hàng tháng và vẫn duy trì đều đặn cho đến ngày nay.

2.Giúp tổ thơ ngày càng thu hút được nhiều hội viên hơn. Ban đầu tổ thơ chỉ có độ mươi người. Khi ra nội san (1997) tổ có độ vài chục. Đến nay hội viên đã tăng gấp 3 lần số đó. Đặc biệt tổ còn có nhiều hội viên yêu thơ từ thành phố Hải Dương, từ huyện bạn Kinh Môn cũng sang tham dự.

3-Tờ NỘI SAN cũng đã nuôi dưỡng nhiệt tình sáng tác cho các hội viên. Do cứ đến kỳ thì hội viên phải nộp bài. Muốn có bài nộp thì hội viên phải viết. Nhờ viết đều và viết nhiều nên hội viên cũng thành quen. Nhờ thế mà hiện nay nhiều hội viên đã ra những tập thơ riêng rất chững chạc.

4-NỘI SAN còn là một kho lưu trữ đầy đủ các sáng tác của hội viên. Công cả 84 số lại thì có đến trên 3000 bài thơ đã được đăng tải. Trong đó có đầy đủ các thể loại và trò chơi thơ. Cũng từ kho tư liệu này, cứ năm năm một kỳ, tổ lại tuyển chọn vào các tập thơ HƯƠNG CÔN SƠN. Trừ tập 1, ra năm 1995 chưa có nguồn tuyển từ NỘI SAN; còn các tập 2 (1998), tập 3 (2003), tập 4 (2008) và tập 5 (2013), đều tuyển chọn từ những bài từng in trong NỘI SAN cả.

Đến nay, CLB Côn Sơn đã có lịch sử 20 năm và tờ NỘI SAN của tổ thơ cũng đã trải qua 16 năm phát triển. Ở tuổi 16 này   NỘI SAN càng dồi dào sức sống, hình thức ngày càng đẹp và nội dung cũng ngày càng phong phú. Tổ thơ CLB Côn Sơn đã từng thể nghiệm nhiều hình thức chơi thơ và nhận thấy hình thức chơi thơ bằng cách ra NỘI SAN là có sức sống bền bỉ và có tác dụng nhiều mặt hơn cả.

27/5/2013

Đỗ Đình Tuân