Nguyễn
Phi Khanh là một nhà giáo, nhà thơ, một quan chức nếm trải nhiều bi kịch lớn
trong cuộc đời. Đầu tiên là bi kịch của người tri thức bị phân biệt đối xử của
chế độ phong kiến chuyên chế cuối thời Trần. Ông đỗ tiến sĩ từ năm 19 tuổi,
nhưng suốt thời Trần ông không được bổ dụng. Mãi sang thời Hồ, khi ông đã 45
tuổi ông mới được bổ dụng làm quan. Cuộc đời quan lộc của ông cũng rất ngắn ngủi.
Khi nhà Hồ bị quân Minh đánh bại ông trở thành tù binh và bị đày ải cho đến khi
chết ở bên nước Minh. Nhưng ông đã sinh thành và dưỡng dục được nhiều nhân vật
lịch sử có đóng góp tích cực và đáng kể trong lịch sử dân tộc như Nguyễn Trãi,
Nguyễn Nhữ Trạch, Nguyễn Nhữ Soạn.
Đầu
năm 2011, tôi bắt đầu có ý định tìm hiểu về Nguyễn Phi Khanh. Cũng với một mục
đích rất giản dị: làm một chương trình tọa đàm và thưởng thức một số bài thơ
của Nguyễn Phi Khanh cho CLB thơ hội CGC Chí Linh. Nhưng CLB thơ CGC Chí Linh
chỉ hoạt động được đến tháng 5/ 2011 thì bị giải thể đưa về hoạt động ở các hội
cơ sở.
Nhưng
đề tài tìm hiểu về Nguyễn Phi Khanh thì tôi vẫn tiến hành bình thường. Sau khi
dịch xong thơ Trần Nguyên Đán, trong khoảng hai tháng 4 và 5 năm 2012, tôi bắt
đầu dịch thơ Nguyễn Phi Khanh. Dịp cuối năm ấy, khoảng 20/10/2012, tôi cùng với
một nhóm thành viên của TRI ÂN CUỘC ĐỜI lên viếng mộ cụ Nguyễn Phi Khanh Trên
núi Báo Đức (Hoa Thám, Chí Linh).
Sau
đó là thời gian tôi vừa chỉnh sửa bản dịch vừa tra cứu lịch sử để viết bài giới
thiệu thơ Nguyễn Phi Khanh. Ngày 2/7/ 2013 thì bài viết “Đọc thơ Nguyễn Phi
Khanh” hoàn thành. Tháng 8 năm 2013 cuốn sách được giới thiệu với vài nhà xuất
bản. Bạn bè giúp đỡ cũng có thiện chí muốn tìm một hình thức xuất bản “nhẹ
gánh” cho tác giả. Nhưng tất cả các Nhà xuất bản đều lắc đầu vì tình hình sách
bây giờ ế ẩm lắm, không mấy người mua.
Đến
cuối tháng 9/2013, Nhà Xuất bản Lao Động nhân xuất bản với điều kiện tác giả tự
bỏ vốn và tự tiêu thụ. Cũng may trong túi tôi lúc ấy có tích cóp được một
khoản tiền nho nhỏ. Thế là tôi quyết định đầu tư cho cuốn sách với điều kiện sách phải
ra được trước ngày giỗ cụ Nguyễn Phi Khanh (5/11/Quý Tỵ- 7/12/2013)
Theo
cam kết thì ngày 5/12/2013 sách sẽ về Sao Đỏ. Nhưng tiến độ bị chậm mất nửa
ngày. Khoảng nửa buổi sáng nay (6/12) sách mới về đến Sao Đỏ. Nhưng dù sao vẫn
là kịp thời vì ngày mai mới là ngày giỗ cụ Nguyễn Phi Khanh. Theo truyền ngôn
trong dòng họ thì cụ mất năm 1418 lúc ấy mới 63 tuổi và lần giỗ này đã là lần
giỗ thứ 595. Xin được xem việc này như một nén tâm hương để tưởng niệm và tri
ân cụ.
6/12/2013
Đỗ Đình Tuân
Một tấm lòng rất quý của "cụ" giáo Tuân với thân phụ của SAO KHUÊ Nguyễn Trãi!
Trả lờiXóaPhải gọi "cụ" bằng "anh" chứ. Sao tự nhiên lại thay bậc đổi ngôi thế.
Trả lờiXóaGọi nhau bằng "cụ" thì còn bồ bịch cái gì nữa. Hồng Nga định đơn phương xóa hợp đồng đấy à ?
Em để chữ "cụ" trong ngoặc kép rồi ạ.
XóaThế là chúng mình "vưỡn"...
Trả lờiXóa