Chí Linh phong vật chí (10)

                          DƯỢC SƠN – VẠN KIẾP

Thơ vịnh phiên âm:

Dược Sơn vạn Kiếp lưỡng tinh đảo

Bắc Đẩu Nam Táo song đối hạo

Thiên Đức giang loan ất tự triều

Nộn Sơn trung trĩ long hình bão

Di nhàn tích thặng thụ hoa vi

Phá tặc dư uy hương hỏa miếu

Hoán tịch trừ ma, sự hữu vô

Danh tướng linh thần tráng bất lão.

Dịch nghĩa:

Xã Dược Sơn, xã vạn Kiếp có hai tinh đảo

Là Bắc Đẩu, Nam Tào hai ngọn đối nhau

Khúc sông Thiên Đức chầu vào theo hình chữ ất

Ngọn giữa Nôn Sơn như khúc rồng ôm lấy

Dấu vết dưỡng nhàn cây hoa vây quanh

Dư uy phá giặc có đền miếu hương lửa

Đổi chiếu trừ ma việc có hay không ?

Tướng giỏi thần thiêng tiếng đồn mãi mãi.

Tạm dịch thơ:

Dược Sơn-Vạn Kiếp hai tinh đảo

Lấy tên Bắc Đẩu với nam Tào

Thiên Đức quanh co dòng nước ủ

Nôn Sơn giữa đứng dáng rồng chầu

Nuôi nhàn cảnh cũ hoa vây bọc

Giết giặc oai xưa hương ngạt ngào

Đổi chiếu trừ ma nào đã chắc

Thần thiêng tướng giỏi tiếng ngàn sau.

Xã Dược Sơn tiếp giáp xã Vạn Kiếp (Nay là Vạn Yên), huyện Phượng Nhỡn, địa thế như rồng uốn khúc từ trên núi xuống, hình như tay ngai, hai bên nổi dậy hai ngọn núi. Một ngọn ở xã Dược Sơn. Tục truyền trên núi có chùa. Trong chùa có một cụ già, biết đoán may rủi, lời nói thường hiệu nghiệm, người bốn phương lại hỏi rất đông, về sau không biết đi đâu, chỉ thấy trên vách có đề một câu: “Nam Tào thương linh tiêu” nghĩa là “Mây thiêng trên nam Tào”. Vì thế người ta lập đền thờ tại đây, gọi là núi Nam Tào.

Ngọn núi thứ hai ở xã Vạn Kiếp. tục truyền có một người lái buôn, đêm đi dưới núi, nghe có người bàn đi nói lại về việc thiện ác, thọ yểu của người đời. Lúc gà gáy, bỗng có cơn gió Tây, mây bốn phía tụ lại, phảng phất như có người đi trong gió. Người lái buôn nhìn lên núi, thấy một người cao lớn, mũ cao, áo thắt đai, ngồi xe mây lên trời. Hôm sau, người ấy đem chuyện kể lại, dân địa phương bèn lập đền thờ, đặt tên núi là Bắc Đẩu. Núi này và núi Nam Tào đứng đối nhau, giữa có núi Nộn Sơn. Trước mặt trông ra sông Thiên Đức, sông uốn khúc như hình chữ ất.

Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, tôn thất nhà Trần lấy đất này làm vườn hoa. Vì Trần Hưng Đạo giết Phạm Nhan và Ô Mã Nhi trên sông Bạch Đằng nên người đời sau nhân đấy lập đền thờ. Nay gọi là đền Kiếp Bạc. Theo tục truyền, người phụ nữ nào mắc bệnh không sinh đẻ thì gọi là mắc bệnh Phạm Nhan, Hễ đến cầu đảo, đem chiếu mới đến đổi lấy chiếu cũ của thần vị đem về cho bệnh nhân nằm, thì bệnh sẽ khỏi, xa gần kéo đến lễ đền, đi lại tấp nập, năm này qua năm khác, đông như nước chảy. Đến nay tục ấy vẫn còn.

(Phần này trong tài liệu đánh máy từ 1/3 trang 21 đến 1/3 trang 23)

Sao Đỏ 13/12/2013

Đỗ Đình Tuân