Chí Linh phong vật chí (26)

                      LÀNG AN ĐỊNH – PHỤ VỆ - HỘ XÁ

Thơ vịnh:

Khoa mục cao tài bất pháp danh

Nhất hướng ngũ quý thị An Đình

Đan ngôn bảng nhỡn thi xưng bá

Hồng Đức tao đàn độc hữu thanh

Phụ vệ văn phong khoa giáp lục

Cánh ư ngũ xá ngũ phương danh

Đan ngôn nhị Nguyễn văn trung vũ

Công tại An bang bí hữu thanh.

Dịch nghĩa:

Khoa mục tào cao không thiếu gì người

Một người năm người sang là làng An Đinh

Chỉ nói ông bảng nhỡn là thơ giỏi nhất

Riêng có tiếng ở tao Đàn thời Hồng Đức

Làng Phụ Vệ văn phong khoa giáp có 6 người

Làng Hộ Xá có năm người nức tiếng

Chỉ nói hai họ Nguyễn là chức võ ở trong làng văn

Có công giúp nước có tiếng rõ ràng.

Dịch thơ:

Khoa mục tài cao lại nổi danh

Làng năm người đậu ấy An Đinh

Nói riêng bảng nhãn thơ càng giỏi

Hồng Đức ⁽¹⁾ Tao đàn ⁽²⁾ dự mới vinh

Phụ vệ đại khoa có sáu người

Năm ông Hộ Xá nước đương thời

Hai người họ Nguyễn kiêm văn vũ

Chức trọng An Bang tiếng khắp nơi.

                             LÀNG AN ĐỊNH

1-Dương Nghĩa Phương

Ông là con của Dương Đại Đạt, đậu tiến sĩ khoa Tân Sửu năm thứ 12 niện hiệu Hồng Đức, làm quan đến chức Lễ bộ thượng thư, Hữu thị lang.

2-Nguyễn Đức Huân

Ông đậu thứ hai đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ khoa Đinh Mùi, năm thứ 18 niên hiệu Hồng Đức. Phụng mệnh đi sứ, làm quan đến chức thượng thư, dự tao đàn nhị thập bát tú. ⁽¹⁾

3-Lê Vĩnh Tuy

Ông đậu đệ nhị giáp tiến sĩ khoa Mậu Thìnnăm thứ 4 niện hiệu Đoan Khánh, làm quan đễn chức Tham chính.

4-Nguyễn Mậu Đạt

Ông đậu tam giáp tiến sĩ khoa Tân Mùi, năm thứ 3 niên hiệu Hồng Thuân, làm quan đến chức Tham chính

5-Nguyễn Minh Bích

Ông quê ở làng Nhân Lý huyện Thanh Lâm, năm 43 tuổi đậu đẹ nhị giáp tiến sĩ khoa Nhâm Tuất năm thứ nhất niên hiệu Hồng Phúc triều Mạc, làm quan đến chức thượng thư, phong tước Lâm Xuyên bá, sau về hưu

Thế là đúng với câu “Làng năm người đậu ấy An Định”

                               LÀNG PHỤ VỆ

          1-Đồng Thức

Ông đậu thái học sinh khoa Quý Dậu, năm thứ 6 niên hiệu Quang Thái triều Trần. Làm quan đến chức Trung thừa giám sát ngự sử.

2-Lê Sĩ Dũng

Ông đậu đệ nhị giáp tiến sĩ khoa Kỷ Sửu  năm thứ 17 niên hiệu Quang Thuận triều Lê. Đổi văn sang vũ, làm quan đến chức Tổng binh thiêm sự.

3-Đỗ Trình Di

Ông là thân phụ của Đỗ Hồng, ông tổ 5 đời của Đỗ Thanh, đỗ tiến sĩ khoa Đinh Mùi năm thứ 18, niên hiệu Đại Chính triều Mạc, làm quan đễn chức Hữu thị lang.

4- Đỗ Hồng

Ông là con ông Đỗ Trình Di, ông tổ 4 đời của Đỗ Thanh, đậu tiến sĩ cập đệ tên thứ 3 khoa Canh Tuất, năm thứ 26 niên hiệu Đại Chính triều Mạc. Ông làm quan đễn chức Đông các hiệu thư.

5- Đỗ Thanh

Ông là cháu 4 đời của Đỗ Hồng, cháu 5 đời Đỗ Trình Di, đậu tiến sĩ khoa Đinh Sửu, năm thứ 10 niên hiệu Sùng Khang triều Mạc. Ông làm quan đến chức Tham chính.

6-Đoàn Khắc Thận

Năm ông 60 tuổi đậu tam giáp tiến sĩ khoa Kỷ Sửu, năm thứ 12 niên hiệu Quang Hưng triều Lê, làm quan đến chức Hiến sát sứ

Đây là đúng với câu: “Phụ Vệ đại khoa có sáu người”, đáng tiếc là sự nghiệp của các ông này không thấy nói đến.

                    LÀNG HỘ XÁ

1- Nguyễn Tử Loa

Ông đậu tiến sĩ khoa Tân Sưu, năm thứ 12 niên hiệu Hồng Đức. Làm quan đến chức An Bang kinh lược sứ.

2- Nguyễn Tuân Đạo

Ông là cháu của Nguyễn Tử Loa, đậu tiến sĩ khoa Đinh Mùi, nămthứ 18 niên hiệu Hồng Đức, đổi văn sang võ, . Làm quan đễn chức Tổng binh An Bang kinh lược sứ

3- Nguyễn Lương Kỳ

Ông là cháu 4 đời của Nguyễn Tử Loa, đậu tam giáp tiến sĩ khoa Mậu Tuất năm thứ 9 niên hiệu Đại Chính triều Mạc. Làm quan đến chức Thừa chính, phong tước Sùng Xuyên hầu.

4- Lê Diên Khánh

Ông đậu tam giáp tiến sĩ khoa Kỷ Mùi, năm thứ 6 niên hiệu Diên Thành triều Mạc, làm quan đến  chức Hiến sát sứ.

5- Lê Lý Thái

Ông là em Lê Diên Khánh, đậu tam giáp tiến sĩ khoa Giáp Tuất, năm thứ 7 niên hiệu Sùng Khang triều Mạc, làm quan đênc chức Đề hình giám sát ngự sử.

Trên đây là đúng với câu: Năm ông Hộ Xá nức đương thời.

(1)   Hồng Đức: niên hiệu vua Lê Thánh Tông

(2)   Tao Đàn: Hội văn thơ thời Hồng Đức

(3)   Tao đàn nhị thấp bát tú: 28 văn thần ở Hội Tao đàn của Lê Thánh Tông gọi là 28 ngôi sao.

24/1/2014

Đỗ Đình Tuân